Ο Μεταβολισμός σε Κυτταρικό Επίπεδο

Στην διάρκεια των τελευταίων ετών η ιατρική και κυρίως η βιολογία έχει κάνει τεράστιες προόδους, επιτρέποντας μας καλύτερη διάγνωση & θεραπεία, ακόμα και την πρόβλεψη πολλών ασθενειών, βοηθώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην σωστή βελτίωση και προώθηση της υγείας. Ενθαρρύνεται η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, καθώς και η φυσική άσκηση. Όταν όμως κάποιος εξετάζει με ιδιαίτερη προσοχή, θ’ αναγνωρίσει ότι ποτέ στο παρελθόν δεν έχει προταθεί κάτι πιο έγκυρο και πιο φυσικό από την ολιστική μέθοδο ελέγχου του μεταβολισμού. Εκεί που οι περισσότεροι διαιτολόγοι και διατροφολόγοι ικανοποιούνται μέσω της υπεραπλούστευσης του προβλήματος στη μάχη κατά της παχυσαρκίας, μειώνοντας απλά την καθημερινή ποσότητα τροφής, ιδιαίτερα των λιπών, η συγκεκριμένη μέθοδος επαναπροσεγγίζει το θέμα των χαμηλών θερμίδων, επικεντρώνοντας στην πραγματική φυσική σχέση που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων τροφών και των βιολογικών αντιδράσεων που προκαλούν στο σώμα, μετά την λήψη τους.

Εμπνεόμενη η συγκεκριμένη φιλοσοφία από πολύ γνωστές μελέτες οι οποίες δείχνουν και επεξηγούν γιατί ορισμένοι λαοί προοδευμένων βιομηχανικά χωρών υποφέρουν κατά πολύ λιγότερο από παχυσαρκία και καρδιοαγγειακές παθήσεις σε σχέση με άλλες εκβιομηχανισμένες χώρες. Ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε σωστού & ισορροπημένου διατροφικού προγράμματος είναι ο Μεταβολισμός των γλυκιδίων (και όχι των λιπών και των πρωτεϊνών. Ακριβώς εδώ βρίσκεται το μυστικό της σωστής αντιμετώπισης των λειτουργιών του ανθρώπινου μεταβολισμού. Η λήψη των γλυκιδίων που σημαίνει έκκριση ινσουλίνης συνιστά τον κυριότερο διαιτητικό παράγοντα. Επιλέγοντας τα γλυκίδια από τον γλυκαιμικό τους πίνακα είναι πολύ πιθανόν να περιορίσουμε την έκκριση της ινσουλίνης και κατά συνέπεια να επιδράσουμε θετικά στην διαδικασία της απώλειας βάρους. Έπειτα οι κανόνες που αφορούν στην κατανάλωση λιπών και πρωτεϊνών, όπως αυτές ορίζονται , συντελούν στην βελτίωση της υγείας. Γνωρίζουμε ότι οι πρωτεΐνες διεγείρουν την έκκριση “γλυκογόνου”, μίας ορμόνης που οδηγεί έμμεσα στη μείωση των αποθεμάτων του σωματικού λίπους.

Ακολουθώντας λοιπόν την φιλοσοφία αυτή, εκτός από την μείωση του σωματικού βάρους επιτυγχάνεται συγχρόνως και μία σημαντική μείωση της Ολικής Χοληστερίνης και των Τριγλυκεριδίων. Η ευσαρκία και στην πιο σοβαρή της μορφή, η παχυσαρκία δεν υπάρχουν στην φύση. Δεν συναντάμε σχεδόν κανένα ίχνος της στο ζωικό βασίλειο, παρά μόνο στα κατοικίδια ζώα, όπου ο άνθρωπος βάζει ενεργά την σφραγίδα του

Στις πρωτόγονες κοινωνίες οι παχύσαρκοι γενικά σπάνιζαν. Μόνον μερικά σοβαρά προβλήματα υγείας κυρίως ορμονικής προέλευσης, μπορούσαν να εξηγήσουν την ύπαρξη μεμονωμένων περιπτώσεων. Στους επόμενους αιώνες η παχυσαρκία ήταν γενικά το πεδίο των προμηθευτών που είχαν το πλεονέκτημα, λόγω της αύξησης του βιοτικού επιπέδου, μίας πιο ραφιναρισμένης διατροφής. Αντίθετα με την κοινή λογική οι πλούσιοι παλιά ήταν πιο παχείς από τους φτωχούς, όχι γιατί έτρωγαν περισσότερο αλλά γιατί έτρωγαν διαφορετικά.Σήμερα αυτή η τάση έχει εντελώς ανατραπεί, μίας και στις λιγότερο ευνοούμενες κοινωνικές τάξεις συναντά κανείς τους παχύσαρκους, ενώ ανάμεσα στους πλούσιους συναντώνται οι πλέον αδύνατοι άνθρωποι.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα το πρόβλημα της σημερινής παχυσαρκίας θα ήταν σκόπιμο να την μελετήσουμε στη χώρα εκείνη που έλαβε διαστάσεις επιδημίας και σχεδόν εθνικής καταστροφής, τις Η.Π.Α. Εκεί το 68% των κατοίκων είναι υπέρβαροι (έναντι του 32% στην Δ, Ευρώπη) και το 22% είναι παχύσαρκοι (έναντι του 8% στην Δ. Ευρώπη).

Αν η Ιστορία μας απέδειξε ότι η παχυσαρκία ήταν παρεπόμενο του πολιτισμού (όπως στην περίπτωση της Αιγυπτιακής ή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), έτσι μπορεί να γίνει κατανοητό γιατί αυτό το φαινόμενο είναι κυρίως εμφανές σήμερα στις Η.Π.Α. Μήπως η χώρα αυτή δεν αντιπροσωπεύει, στην πραγματικότητα, το μοντέλο του πλέον προηγμένου πολιτισμού, αλλά ήδη άρχισε η φάση της παρακμής της;

Αν ρωτήσετε έναν από τους πολλούς 'ειδικούς' τον λόγο για τον οποίο η φύση μας προίκισε με “εμφανές υπέρβαρο”, εφ’ όσον τον έχετε διαβεβαιώσει ότι δεν τρώτε σχεδόν τίποτα, και έχετε κανονική φυσική δραστηριότητα, τότε δεν θα παραλείψει να σας αναφέρει, με χιούμορ, το επιχείρημα της “κληρονομικότητας”.

Αν ένας διατροφολόγος ή ειδικός διαιτολόγος δεν κατορθώσει να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος, μην περιμένετε σε καμία περίπτωση να κατηγορήσει την μέθοδο που ακολούθησε. Αν πραγματικά δεν τρώτε στα κρυφά αλλά ακολουθήσατε πιστά τις οδηγίες του, τότε, κατά την άποψή του, ο μόνος υπεύθυνος δεν είναι άλλος παρά η κακή σας κληρονομική προδιάθεση.

Είναι αλήθεια ότι η κληρονομικότητα στο φλέγον θέμα της παχυσαρκίας αποτελεί μία πάρα πολύ ισχυρή προδιάθεση, αλλά καμία φορά της αποδίδονται με ευκολία και ευθύνες ως δικαιολογία. Η κληρονομικότητα σε καμία περίπτωση δεν είναι τόσο μοιραία και τελεσίδικη όσο κάποιοι θα ήθελαν να σας την παρουσιάσουν.

Πριν από εκατό χρόνια δεν υπήρχαν παχύσαρκοι στην Αμερική, τουλάχιστον όχι περισσότεροι από άλλες ηπείρους. Έκτοτε σίγουρα κανείς δεν θα κατορθώσει να μας κάνει να πιστέψουμε ότι οι δεκάδες εκατομμύρια παχύσαρκοι του 1998 είναι οι απόγονοι μερικών σπανίων παχύσαρκων, που υπήρχαν κατ’ εξαίρεση τον δέκατο-όγδοο αιώνα και ότι αυτοί κληρονόμησαν την ευσαρκία από τους προγόνους τους.

Η πλειονότητα των αμερικάνων παχύσαρκων είναι σήμερα οι μαύροι. Πως αυτό μπορεί να αποδοθεί στην κληρονομικότητα τη στιγμή που οι αφρικανοί εξάδελφοί τους συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο αδυνάτων φυλών του κόσμου;

Επομένως κάτι πρέπει να συνέβη, λόγω του οποίου προοδευτικά επιβαρύνθηκε το μέσο σωματικό βάρος των αμερικάνων από γενιά σε γενιά, διότι το φαινόμενο αυτό είναι πολύ πρόσφατο και χρονολογείται μόνο εδώ και μερικές δεκαετίες.

Προφανώς λοιπόν, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών ευθύνεται για το φαινόμενο αυτό. Η κακές λοιπόν διατροφικές τους συνήθειες προοδευτικά τους οδήγησαν στο να αφομοιώσουν τους όρους μίας κακής κληρονομικότητας, κάτι που πλέον θα απεδείκνυε ότι ο κληρονομικός παράγων δεν υπάρχει εκ γενετής, δεν είναι δηλαδή έμφυτος αλλά επίκτητος (επίκτητη ή δευτερογενής κληρονομικότητα).

Ο δεύτερος λόγος που προτάθηκε γενικά από τους “ειδικούς” για να εξηγήσει την ευσαρκία και πολύ περισσότερο την παχυσαρκία, είναι η “πολυφαγία”. Με άλλα λόγια το συμπέρασμα που απορρέει από αυτή την διαπίστωση θα ήταν ότι “παχαίνει αυτός που τρώει πολύ”. Σας εξηγούν λοιπόν τότε με επιμονή ότι η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η καταναλωτική κοινωνία είναι τα δύο κυρίως αίτια που μετέτρεψαν τους συνανθρώπους μας σε “παραφουσκωμένους”. Επομένως, αν κοιτάξετε γύρω σας, θα πρέπει να ψάξετε πολύ για να βρείτε το μοντέλο του “χοντρού που τρώει όλη την ώρα”, όπως γενικά σας παρουσιάζεται σαν καρικατούρα στα διάφορα έντυπα ή στις ταινίες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.

Άντ’ αυτού δεν θα κάνατε άσχημα αν ψάχνατε στον στενό οικογενειακό ή επαγγελματικό σας κύκλο και ξετρυπώσετε το μοντέλο του παθολογικά λαίμαργου που όμως είναι απελπιστικά αδύνατος. Εκεί ίσως το κλισέ “τρώω πολύ άρα παχαίνω” ίσως αρχίσει να μην σας πολυπείθει..

Όταν ερωτούν σχετικά τους παχύσαρκους, εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις, παρατηρείται ότι το θερμιδικό ισοζύγιο των όσων τρώνε είναι απίστευτα χαμηλό. Άρα αυτό το παράδοξο δεν πρέπει να μας εκπλήσσει γιατί όπως θα έχουμε την ευκαιρία ν’ αποδείξουμε πιο κάτω, όσο περισσότερο χονδροί είναι οι άνθρωποι, τόσο πιο απελπισμένα μετράνε τις θερμίδες που καταναλώνουν.

Αν κάπου πέσει στα χέρια σας το μενού για την δεξίωση ενός γάμου που έγινε πριν από 60 - 80 χρόνια, θα εκπλαγείτε από την ποικιλία και την ποσότητα που κατανάλωναν στα γεύματα εκείνης της εποχής.

Εύκολα λοιπόν θα συμπεράνετε, κάτι βεβαίως που ήδη έχει αποδειχθεί, ότι στις μέρες μας πλέον το να είναι κανείς αδύνατος κοστίζει ακριβά… Οι “ειδικοί” τότε θα προσπαθήσουν να σας εξηγήσουν ότι τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι εργαζόταν πολύ περισσότερο χειρωνακτικά και κουραζόταν πολύ περισσότερο, και γι’ αυτό το λόγο χρειαζόταν περισσότερες θερμίδες. Επιπλέον περπατούσαν περισσότερο, δεν είχαν ασανσέρ και αυτοκίνητα και τα σπίτια τους δεν θερμαινόταν επαρκώς.

Ήταν πιθανόν αλήθεια για μερικούς, κυρίως στις πιο χαμηλές κοινωνικό-επαγγελματικές τάξεις, αλλά αν αναλύσουμε την κατάσταση της αστικής τάξης της εποχής, θα δεχθούμε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία ότι περπατούσαν περισσότερο από ευχαρίστηση παρά από ανάγκη, διασκέδαζαν περισσότερο χορεύοντας παρά καθήμενοι πίνοντας το ένα ποτό μετά το άλλο…Τα αυτοκίνητα σίγουρα δεν ήταν τόσο διαδεδομένα, αλλά σίγουρα δεν θα βρεθούν πολλοί που θα ισχυρισθούν ότι οι άνθρωποι πριν από 50 - 60 χρόνια διέσχιζαν την χώρα τους με τα πόδια, όπως πριν από μερικούς αιώνες.

Τα μεταφορικά μέσα και οι άμαξες της εποχής χρησιμοποιούντο πολύ περισσότερο απ’ ότι σήμερα τα μαζικά μέσα μεταφοράς. Σίγουρα ανέβαιναν σκάλες πιο συχνά, αλλά λόγω έλλειψης πολυωρόφων κτιρίων δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ιδιαίτερη επίδοση.

Όσο γιά τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης πρέπει ίσως να συμφωνήσουμε ότι όντως δεν είχε γενικευτεί, όπως τώρα στην αρχή του 21ου αιώνα, και όταν υπήρξε την χρησιμοποιούσαν με οικονομία. Ο πολιτισμός της σπατάλης και της ασυδοσίας δεν είχε ακόμα εμφανιστεί. Πρέπει επίσης να παραδεχθούμε ότι οι άνθρωποι τότε κυκλοφορούσαν πολύ πιο καλυμμένοι απ’ ότι σήμερα. Ο αριθμός των ρούχων που φορούσαν ήταν εντυπωσιακός ακόμα και το καλοκαίρι.

Το να ισχυριζόμαστε λοιπόν ότι οι σύγχρονοί μας είναι εύσαρκοι ή ακόμα παχύσαρκοι γιατί καταναλώνουν πολύ τροφή σε σχέση με την ενέργεια που καταναλώνουν δεν πείθει πλέον ιδιαίτερα. Να γιατί θα πρέπει να αναζητήσουμε αλλού την αιτία. Προφανέστατα η ενδημική παχυσαρκία των δυτικών πολιτισμών δεν μπορεί να είναι παρά το αποτέλεσμα της προοδευτικής παρεκτροπής από τις σωστές διατροφικές συνήθειες του παρελθόντος.

Το να χάσει κάποιος βάρος είναι μόνο η μισή επιτυχία. Θα πρέπει να μάθει στο σώμα του να το διατηρεί.

Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ.