Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2008

Πλοήγηση στη διατροφή
Υγιεινή διατροφή

Το φαγητό είναι κάτι παραπάνω από απλή λήψη τροφής. Προσθέτοντας στο διαιτολόγιο μια ποικιλία τροφών, το φαγητό μετατρέπεται σε απόλαυση και χαρά ζωής. Εκτός αυτού η υγιεινή διατροφή μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ευεξία, την υγεία και την καλή φυσική κατάσταση. Πιθανόν να αναρωτιέστε συχνά, ποια προϊόντα μπορείτε να απολαμβάνετε χωρίς τύψεις. Με τη βοήθεια του οδηγού διατροφής μας θα αποκτήσετε μια γενική εικόνα για τις διατροφικές σας συνήθειες, γεγονός που θα σας βοηθήσει να τρώτε πιο συνειδητά. Μέσω του οδηγού θα πληροφορηθείτε επίσης την περιεκτικότητα των τροφών σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά καθώς και σε λίπη και σάκχαρα.

Οδηγός διατροφής - Εύχρηστος και αξιόπιστος

Θέλουμε να κάνουμε τις αγορές σας όσο γίνεται πιο εύκολες και ασφαλείς. θα συνοδεύονται από ακριβή στοιχεία για τη θερμιδική και διατροφική τους αξία. Ένας πίνακας θα σας δίνει μια συνοπτική εικόνα των θρεπτικών συστατικών που περιέχονται σε ένα προϊόν καθώς και της θερμιδικής του αξίας – με παράλληλη αναφορά της συνιστώμενης ημερήσιας παροχής ενός ενήλικα. Αυτό θα διευκολύνει τις αγορές σας από τα LIDL και θα σας βοηθήσει να ακολουθήσετε μια πιο υγιεινή διατροφή.

Μια εικόνα στην μπροστινή πλευρά θα σας παρέχει πέντε σημαντικές διατροφικές πληροφορίες του προϊόντος. Εδώ συγκαταλέγονται η θερμιδική αξία, η περιεκτικότητα σε σάκχαρα και λιπαρά, η περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και αλάτι.


Σε μικρότερες συσκευασίες η διατροφική επισήμανση θα εμφανίζεται κι αυτή αντιστοίχως συμπτυγμένη. Στην περίπτωση αυτήν παρουσιάζονται η θερμιδική αξία και η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ανά μερίδα.



Η πλήρης διατροφική επισήμανση αναγράφεται στα πλάγια ή στην πίσω πλευρά της συσκευασίας.





Θρεπτική αξία

Μέση θρεπτική αξία ανά 100g τροφίμου.

Μέση θρεπτική αξία ανά μερίδα (π.χ. τεμάχιο) προϊόντος.

ΣΗΠ: Συνιστώμενη ημερήσια παροχή



Η ενδεικτική ημερήσια πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών (ΣΗΠ) βασίζεται σε συστάσεις ενός διεθνούς επιστημονικού οργανισμού (CIAA – Συνομοσπονδία Βιομηχανιών Τροφίμων και Ποτών της ΕΕ) και αναφέρεται στη συνιστώμενη ημερήσια παροχή μιας γυναίκας μέσης ηλικίας με μέση σωματική δραστηριότητα. Η συνιστώμενη ημερήσια παροχή διαφέρει ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και τη σωματική δραστηριότητα. Για παράδειγμα ένας άντρας έχει συχνά υψηλότερη ανάγκη θρεπτικών συστατικών και θερμίδων από μια γυναίκα.

Σε ορισμένα επιλεγμένα προϊόντα η διατροφική επισήμανση σας παρέχει πρόσθετες πληροφορίες για τη χρησιμότητα των κύριων θρεπτικών συστατικών όπως οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες ή οι φυτικές ίνες. Σε μικρότερες συσκευασίες οι πληροφορίες θα εμφανίζονται αντιστοίχως συμπτυγμένες. Συνήθως αναφέρονται τα επτά κύρια θρεπτικά συστατικά και η θερμιδική αξία.

Αναφορά συστατικών που παραλείφθηκαν στο παρόν τρόφιμο.


Σε μικρότερες συσκευασίες η διατροφική επισήμανση θα εμφανίζεται κι αυτή αντιστοίχως συμπτυγμένη.
Επισήμανση αλλεργιογόνων ουσιών.

Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2008

Η Βιολογία νικά τον καρκίνο...


Η έρευνα βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη από το Ινστιτούτο Sanger (πρόκειται για το ινστιτούτο που ηγήθηκε της τιτάνιας προσπάθειας της επιστημονικής κοινότητας για την αποκωδικοποίηση του ανθρωπίνου γονιδιώματος) και το κόστος της αναμένεται να ξεπεράσει τα εννέα εκατομμύρια ευρώ.

Με τη βοήθεια της Γενετικής, οι Βρετανοί επιστήμονες θα δημιουργήσουν θεραπείες ειδικά σχεδιασμένες για κάθε ασθενή, μεγιστοποιώντας, κατ αυτό τον τρόπο, την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων.

Στην προσπάθειά τους θα καταρτίσουν έναν κατάλογο με τους κακοήθεις όγκους που οφείλονται σε γενετικούς παράγοντες και διαφορετικές θεραπείες. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη εξετάσεις του DNA, θα προσανατολιστούν στα φάρμακα που είναι κατάλληλα για κάθε ασθενή.

«Θεωρώ ότι εδώ έγκειται το μέλλον της ιατρικής για τη θεραπεία του καρκίνου», τονίζει ο καθηγητής Τζεφ Σέτλμαν από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.

Η έρευνα του Ινστιτούτου Sanger θα επικεντρωθεί στη μελέτη χιλίων αποικιών καρκινικών κυττάρων, το καθένα από τα οποία έχει χαρτογραφηθεί με γενετικές ανωμαλίες που φέρουν μοναδικά χαρακτηριστικά. Το δεύτερο βήμα των επιστημόνων είναι να εκθέσουν τα κύτταρα σε 400 χημικές ουσίες, προκειμένου να εντοπιστούν οι αποικίες που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε ορισμένα φάρμακα.

Τέλος, οι επιστήμονες θα διασταυρώσουν τα αποτελέσματα της έρευνας με γενετικά προφίλ των καρκινικών κυττάρων, προκειμένου να αναδειχθούν τα φάρμακα που είναι αποτελεσματικά για έναν συγκεκριμένο συνδυασμό γενετικών ανωμαλιών.

Οι ερευνητές από το Ινστιτούτο Sanger υπογραμμίζουν ότι οι όγκοι έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και θα θεραπεύονται ως διαφορετικές ασθένειες - ακόμα και αν αυτοί εντοπίζονται στο ίδιο σημείο του σώματος. Για παράδειγμα, δύο ασθενείς με καρκίνο του μαστού μπορεί να ακολουθήσουν διαφορετική φαρμακευτική αγωγή που θα βασίζεται σε διαφορετικές μεταλλάξεις των όγκων.

Μέχρι τώρα, πάνω από 200 διαφορετικοί τύποι καρκίνου έχουν χαρτογραφηθεί από τους επιστήμονες. Κατά τη διάρκεια γενετικών ερευνών, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτοί μπορούν να χωριστούν σε πάρα πολλούς υπο-τύπους, ο καθένας από τους οποίους καθοδηγείται από ελαττωματικά γονίδια.

Αυτή η γενετική διαφοροποίηση μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο δρα ένα φάρμακο. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα στην περίπτωση αυτή είναι το Herceptin, το φάρμακο που έφερε την επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, το οποίο, ωστόσο, αποδεικνύεται αποτελεσματικό μόνο στους ασθενείς που είναι φορείς μιας συγκεκριμένης γονιδιακής μετάλλαξης.

Γονιδιακή Διατροφή!!!


Εμείς οι άνθρωποι είμαστε μοναδικοί. Ο κάθε ένας από μας είναι μία ολοκληρωμένη, αλλά απόλυτα μοναδική και ξεχωριστή οντότητα Η μοναδική γονιδιακή ταυτότητα του καθενός μας δεν είναι μόνο υπεύθυνη για τη μοναδική μας εξωτερική εμφάνιση αλλά και για την υγεία μας. Με τον ίδιο τρόπο που κάθε φάρμακο δεν είναι κατάλληλο για κάθε άνθρωπο έτσι και κάθε τροφή δεν είναι κατάλληλη για τον καθένα μας, ακόμα και αν θεωρείται κατά γενική ομολογία «σωστή». Καθένας από εμάς λοιπόν έχει ανάγκη την προσωπική του πολύτιμη δίαιτα. Δώστε στα γονίδια σας το σωστό μήνυμα Κάθε μπουκιά που τρώμε διεγείρει τα γονίδια μας να παράγουν ένα μεγάλο αριθμό ζωτικών ουσιών με ρυθμιστικό ρόλο για τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Θα πρέπει λοιπόν να δώσουμε στα γονίδια μας τα σωστά μηνύματα με την κατάλληλη διατροφή ώστε να συνεισφέρουμε στην άρτια λειτουργία του συστήματος μας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αναλύοντας ορισμένα από αυτά. Τι είναι τα Genotrophics Είναι ένας εφαρμοσμένος τομέας της Μοριακής Βιολογίας, η οποία μελετά τη σχέση ανάμεσα στις διατροφικές μας ανάγκες και τη γονιδιακή προδιάθεση μας, σε σχέση πάντα με τις τροφές που καταναλώνουμε. Στόχος του γενετικού ελέγχου της διατροφής είναι η εκπόνηση ενός διατροφικού σχεδίου με βάση τη γονιδιακή προδιάθεση κάθε ατόμου. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο όρος «σχέδιο διατροφής» σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να ταυτίζεται με τις διάφορες συμβατικές δίαιτες. Πώς γίνεται η εξέταση με το όνομα Genotrophics test; Η διαδικασία είναι σύντομη, εντελώς ανώδυνη Μερικές σταγόνες αίμα είναι αρκετές για τον συγκεκριμένο έλεγχο. Για τη δειγματοληψία δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία, δεδομένου ότι το γονιδιακό μας υλικό είναι πάντα συγκεκριμένο, ουσιαστικά παραμένει το ίδιο από τη γέννηση ως και τον βιολογικό θάνατό μας, και δεν αλλάζει ποτέ. Με την μέθοδο Genotrophics θα διενεργηθεί ανίχνευση των κληρονομικών χαρακτηριστικών εκείνων που συνδέονται με τη διατροφή, όπως π.χ. τα γονίδια της απολιποπρωτείνης Ε και Α, καθώς και για τυχόν πολυμορφισμούς. Πρόκειται για μια, σχετικά, πολύπλοκη εξέταση η οποία όμως δίνει απλές απαντήσεις ως προς την πρακτική εφαρμογή τους. Ύστερα από περίπου 1 εβδομάδα έχουμε στα χέρια μας τα αποτελέσματα των αναλύσεων, τα οποία θα αξιολογηθούν. Στη συνέχεια θα προταθεί στον κάθε ενδιαφερόμενο μια ολοκληρωμένη εξατομικευμένη και εξειδικευμένη πρόταση διατροφής με βάση τις τροφές που πρέπει να προτιμά ή να αποφεύγει σε συνδυασμό, πάντα, με τον έλεγχο τροφικής δυσανεξίας, και όχι μόνο, καθώς οι παράγοντες που συμβάλλουν στην καλή υγεία είναι πολλοί, όπως ο έλεγχος προώθησης μεταβολισμού, το βιταμινικό προφίλ, και τον έλεγχο για την ανίχνευση ελευθέρων ριζών. Στην περίπτωση που το τεστ δείξει πιθανούς γονιδιακούς πολυμορφισμούς είναι απαραίτητη η αλλαγή όχι μόνο της διατροφής αλλά ίσως και, εν μέρει, του «τρόπου ζωής». Με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον μπορεί ο έλεγχος αυτός να μοιάζει με σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο οι επιστήμονες περιμένουν στο μέλλον πολλά από την εξέλιξη της γονιδιακής διατροφής. Ίσως, αφού ολοκληρωθεί η πλήρης «χαρτογράφηση» του ανθρώπινου γονιδιώματος, να φτάσουμε στο σημείο να επιλέγουμε τι θα τρώμε με εντελώς διαφορετικά κριτήρια από ό,τι σήμερα. Θα πρέπει να επισημανθεί πάντως ότι η πλήρης αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου DNA θα μας δώσει σίγουρα πολλές επιπλέον πληροφορίες. Ωστόσο, όμως, για τα πολυπαραγοντικά νοσήματα η πληροφορία αυτή από μόνη της δεν θα είναι ποτέ αρκετή. Ποιες παθήσεις μπορούμε να προλάβουμε Γνωρίζουμε ήδη ότι ένας τεράστιος αριθμός νοσημάτων σχετίζεται με τις συνήθειες διατροφής, όπως για παράδειγμα τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το μεταβολικό σύνδρομο και πολλά άλλα. Η γνώση του γενετικού σχεδιασμού ενός ανθρώπου επιτρέπει στους επιστήμονες να παρέμβουν διατροφικά και να ρυθμίσουν με τέτοιο τρόπο το διαιτολόγιο του ενδιαφερόμενου ώστε να περιορίσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ή εξέλιξης αυτών των νοσημάτων, στο βαθμό που εξαρτώνται από τη διατροφή, θα πρέπει ωστόσο να γίνει κατανοητό ότι η γενετική αυτή ανάλυση αφορά σε νοσήματα, κυρίως, πολυπαραγοντικά, η εκδήλωση των οποίων εξαρτάται εκτός από το γονότυπο και από πολλούς άλλους παράγοντες, με σημαντικότερο την επίδραση του περιβάλλοντος। Ωστόσο οι ειδικοί εκτιμούν ότι αλλάζοντας τις διατροφικές συνήθειες ή ακολουθώντας ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης τους μπορούν να παρέμβουν και να περιορίσουν ή να προλάβουν την εκδήλωση αυτών των νοσημάτων Aν και όλοι οι άνθρωποι φέρουν το ίδιο σύνολο γονιδίων, συχνά παρατηρούνται μικρές διαφορές από άτομο σε άτομο ως προς την δομή, αλλά και την λειτουργία επιμέρους γονιδίων। Οι διαφορές αυτές είναι γνωστές σαν «γενετικοί πολυμορφισμοί» και κληρονομούνται από τους γονείς στα παιδιά τους. Ορισμένοι γενετικοί πολυμορφισμοί επηρεάζουν θεωρητικά, την επιρρέπεια («ατομική ευαισθησία») των φορέων τους προς διάφορες ασθένειες,. Αν και οι περισσότεροι από αυτούς από μόνοι τους ελάχιστα επηρεάζουν την ατομική ευαισθησία, είναι ενδεχόμενο συγκεκριμμένοι συνδυασμοί τους, όταν απαντώνται στο ίδιο άτομο, να οδηγούν σε σημαντική αλλαγή της επιρρέπειας σε διάφορα νοσήματα, αυτοάνοσα και μη, ίσως αλλάζοντας την ευαισθησία του στις ουσίες του περιβάλλοντος ή με άλλους τρόπους. H στεφανιαία νόσος είναι η πιο κοινή μορφή της καρδιαγγειακής νόσου. Οι άλλες δύο είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο και η περιφερική αγγειοπάθεια. Η στεφανιαία νόσος μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου και αιφνίδιο θάνατο, αποτελεί δε μια από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου μεταξύ των κατοίκων της Αμερικής, της Δυτικής Ευρώπης αλλά και παγκοσμίως. Δύο κύριες διαδικασίες που αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στην ανάπτυξη της νόσου είναι η αθηροσκλήρωση κι η θρόμβωση, οι οποίες, κι οι δύο, επηρεάζονται άμεσα από τον σχεδιασμό και τη διαχείριση της διατροφής
Τέλος Θα πρέπει να αναφερθεί πως η εφαρμογή μιάς γονιδιακά προσδιορισμένης διατροφής, σε συνδιασμό με έναν λεπτομερή μεταβολικό έλεγχο βοηθά διαχρονικά στην επίτευξη και τη δημιουργία ενός ιδανικού βάρους που, όμως, θα συτνοδεύεται από μία άριστη υγεία!!!

Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2008

H παιδική παχυσαρκία στην Ευρώπη.


Σε επιδημία έχει εξελιχθεί η παχυσαρκία μεταξύ των παιδιών και των νέων ανθρώπων στην Ευρώπη. Στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) αποκαλύπτουν ότι ένα στα πέντε παιδιά στη «γηραιά» ήπειρο είναι υπέρβαρο. Οι επιστήμονες απ' όλη την Ευρώπη ανησυχούν για τη μελλοντική υγεία των παχύσαρκων ή υπέρβαρων παιδιών.
Στο 14ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας, ΕCO 2005 που διοργανώθηκε στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα οι επιστήμονες επικαλέστηκαν σειρά μελετών και στοιχείων, προκειμένου να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την παιδική παχυσαρκία. Ειδικά για τη Ελλάδα αλλά και για την Κύπρο, υπογράμμισαν ότι η κατάσταση εμφανίζεται δυσοίωνη, καθώς τα παιδιά έχουν από τους σχετικά υψηλότερους δείκτες παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Τα επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι το 20% των μαθητών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπέρβαρο, γεγονός το οποίο ελλοχεύει κινδύνους για την υγεία τους ως ενήλικες.
Από τα παιδιά αυτά, ένα στα πέντε είναι παχύσαρκο και υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να εμφανίσουν νωρίς σημάδια καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη ή παθήσεων του ήπατος. Οι επιδημιολόγοι προειδοποιούν ότι πρέπει να εφαρμοστεί εκτεταμένο σχέδιο πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας, καθώς ο αριθμός των παιδιών με βάρος πάνω από το φυσιολογικό αυξάνεται σταθερά την τελευταία 20ετία. Προβλέπουν, δε, ότι αν δεν γίνουν αυτά που πρέπει στον τομέα της πρόληψης, η αύξηση θα συνεχιστεί, με ό,τι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για την υγεία των μελλοντικών Ευρωπαίων.
Από στοιχεία μελετών προκύπτει ότι στις ηλικίες 7-11 ετών, η Ελλάδα κατέχει την 11η υψηλότερη θέση, μεταξύ 20 χωρών, στο ποσοστό των παχύσαρκων ή υπέρβαρων παιδιών. Ποσοστό πάνω από 20% των παιδιών ανήκει σε αυτή την ομάδα. Το δυσάρεστο είναι ότι η Ελλάδα εμφανίζεται να έχει πολύ υψηλότερη κατάταξη, εάν εξεταστεί μόνο το ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών, κατέχοντας μόλις την πέμπτη θέση (9%), μετά την Πορτογαλία, το Γιβραλτάρ, τη Μάλτα και την Ισπανία.
Στις ηλικίες 13-17 ετών, η Ελλάδα μοιράζεται τη δεύτερη υψηλότερη θέση σε ποσοστό παχύσαρκων και υπέρβαρων εφήβων (23%) με την Κύπρο, την Ιταλία και την Ιρλανδία, με πρώτη την Αγγλία (25%). Μιλώντας στο Συνέδριο ο Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής και Διευθυντής της Α' Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝΑ «Λαϊκό» δρ Νικόλαος Κατσιλάμπρος, ανέφερε τα εξής:
«Είναι γνωστό ότι τα παχύσαρκα άτομα αποθνήσκουν πολύ συχνότερα από τα μη παχύσαρκα από καρδιαγγειακά νοσήματα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ενδιαφέρουσες μελέτες, κυρίως από την ομάδα της Καθηγήτριας κυρίας Τριχοπούλου, που αναφέρονται στη σχέση της μεσογειακής δίαιτας και της επιβιώσεως ατόμων στην Ελλάδα. Οι μελέτες αυτές που έγιναν σε περίπου 22.000 ενήλικα άτομα μάς υποδεικνύουν ότι υψηλότερος βαθμός προσηλώσεως στη μεσογειακή δίαιτα συσχετίζετο με μία ελάττωση της ολικής θνητότητας. Ήταν ακόμη σαφής μια αρνητική συσχέτιση του υψηλού βαθμού εφαρμογής της δίαιτας αυτής με τους θανάτους, τόσο από καρδιαγγειακά νοσήματα όσο και από καρκίνο.
Η κλασική μεσογειακή δίαιτα 'είπε- περιλαμβάνει, ως γνωστόν, αναλογικά αυξημένη πρόσληψη οσπρίων, λαχανικών, φρούτων και δημητριακών, ως επί το πλείστον μη επεξεργασμένων, προτίμηση στο ελαιόλαδο ως την κύρια πηγή λίπους, περιορισμό του ζωικού λίπους, μια χαμηλή έως μέτρια πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς και μικρή αλλά τακτική λήψη οινοπνεύματος. Σ' αυτές τις βάσεις στηρίζεται σήμερα η διαιτητική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και πολλώ μάλλον σ' αυτές τις βάσεις στηρίζεται η πρόληψη της παχυσαρκίας αυτής καθ' εαυτήν, αλλά και των καρδιαγγειακών της επιπτώσεων.
Στο πλαίσιο της παχυσαρκίας ιδιαίτερα συζητείται η σχέση της με το λεγόμενο Μεταβολικό Σύνδρομο (συνάθροιση ορισμένων παθολογικών εκδηλώσεων που κυρίως συνίσταται σε ύπαρξη διαβήτη, υπερτάσεως, αύξησης των τριγλυκεριδίων, μείωσης της HDL χοληστερόλης και κοιλιακής παχυσαρκίας). Αυτό το σύνδρομο έχει ως κοινό παρονομαστή την αντίσταση στην ινσουλίνη, την ορμόνη που «καίει» το σάκχαρο. Ορισμένες σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι μία προσήλωση στις αρχές της μεσογειακής δίαιτας σχετίζεται με απώλεια βάρους και βελτίωση των παθολογικών βιοχημικών παραμέτρων που παρατηρούνται στο Μεταβολικό Σύνδρομο. Εξάλλου, μια τέτοια δίαιτα συνδυάζεται με χαμηλότερο σωματικό βάρος, τόσο σε διαβητικό όσο και σε μη διαβητικό πληθυσμό. Τέλος, μια δίαιτα πλούσια σε λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και φρούτα διευκολύνει την απώλεια βάρους, καθότι επάγει τον κορεσμό».
Στο Συνέδριο ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο ρόλο της άσκησης στην αντιμετώπιση αλλά και πρόληψη της παχυσαρκίας. Αναφερόμενος σε πρόσφατη μελέτη ο καθηγητής Κατσιλάμπρος είπε τα εξής: «Ο μόνος σημαντικός προγνωστικός παράγων για το σωματικό βάρος παιδιών ηλικίας 3-6 ετών είναι ο χρόνος που καταναλίσκουν παρακολουθώντας τηλεόραση, και όχι οι διαιτητικές τους συνήθειες. Μια γενικότερη πρόοδος που υπόσχεται πολλά στον τομέα της παχυσαρκίας, επεσήμανε, είναι η σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη των ιδιοτήτων μιας ορμόνης που ονομάζεται γκρελίνη και που εκκρίνεται κατά κύριο λόγο από το στόμαχο. Η ουσία αυτή επιδρά στον εγκέφαλο (υποθάλαμο) όπου διεγείρει την όρεξη. Κατά περίεργο τρόπο, τα παχύσαρκα άτομα έχουν χαμηλή γκρελίνη στο αίμα τους και επιπλέον δεν παρουσιάζουν στον αναμενόμενο βαθμό τις ημερήσιες διακυμάνσεις αυτής της ορμόνης. Ειδικότερα, η δική μας ομάδα έδειξε ότι ένα αμυλούχο γεύμα προκαλεί μείωση της γκρελίνης μόνο στους αδύνατους και όχι στους παχύσαρκους. Επιπλέον, δείξαμε ότι η πρόσληψη ενός λιπαρού γεύματος δεν αλλάζει τις συγκεντρώσεις της γκρελίνης, όχι μόνο στους παχύσαρκους, αλλά ούτε και στους λεπτόσωμους ανθρώπους.
Τα ευρήματα αυτά μάς υποδεικνύουν ότι οι παχύσαρκοι δεν μπορούν εύκολα να χορτάσουν διότι παρουσιάζουν διαταραχές του μηχανισμού κορεσμού, και, επιπλέον, ότι η λήψη ενός λιπαρού γεύματος ενδεχομένως δεν μπορεί να προκαλέσει εύκολα κορεσμό, αφού δεν μειώνεται η ορεξιογόνος αυτή ορμόνη. Παλαιότερα νόμιζε κανείς ότι οι παχύσαρκοι είναι παχύσαρκοι διότι δεν «καίουν» το λίπος. Νεότερα δεδομένα στα οποία συμπεριλαμβάνονται πρόσφατες πρωτότυπες παρατηρήσεις μάς δείχνουν ότι ο βαθμός οξειδώσεως όλων των θρεπτικών συστατικών των τροφών -και ασφαλώς του λίπους- δεν είναι διαφορετικός στους παχύσαρκους. Συνεπώς, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το θέμα της παχυσαρκίας αποτελεί συνέπεια αυξημένης πρόσληψης τροφής».
Σ' ό,τι αφορά τα φάρμακα, είπε ότι τόσο η Ορλιστάτη όσο και η Σιμπουτραμίνη, που κυκλοφορούν σε πολλές χώρες δρουν ευνοϊκά, με την αυστηρή όμως προϋπόθεση ότι πρέπει να συνδυάζονται με μια λογική δίαιτα. Πάντως, το μέλλον επιφυλάσσει εκπλήξεις. Ήδη σε στάδιο προχωρημένων κλινικών δοκιμών, κατέληξε, βρίσκεται η ουσία Rimonabant που αναστέλλει την όρεξη αλλά και αυξάνει τις καύσεις του οργανισμού».
Το ΕCO 2005 αποτελεί το σπουδαιότερο ευρωπαϊκό επιστημονικό γεγονός στον τομέα της παχυσαρκίας και διοργανώνεται κάθε χρόνο από μία εθνική Επιστημονική Εταιρεία, μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας EASO). Το Συνέδριο διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του Δήμου Αθηναίων, της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Μεταβολισμός σε Κυτταρικό Επίπεδο



Στην διάρκεια των τελευταίων ετών η ιατρική και κυρίως η βιολογία έχει κάνει τεράστιες προόδους, επιτρέποντας μας καλύτερη διάγνωση & θεραπεία, ακόμα και την πρόβλεψη πολλών ασθενειών, βοηθώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην σωστή βελτίωση και προώθηση της υγείας. Ενθαρρύνεται η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, καθώς και η φυσική άσκηση. Όταν όμως κάποιος εξετάζει με ιδιαίτερη προσοχή, θ’ αναγνωρίσει ότι ποτέ στο παρελθόν δεν έχει προταθεί κάτι πιο έγκυρο και πιο φυσικό από την ολιστική μέθοδο ελέγχου του μεταβολισμού. Εκεί που οι περισσότεροι διαιτολόγοι και διατροφολόγοι ικανοποιούνται μέσω της υπεραπλούστευσης του προβλήματος στη μάχη κατά της παχυσαρκίας, μειώνοντας απλά την καθημερινή ποσότητα τροφής, ιδιαίτερα των λιπών, η συγκεκριμένη μέθοδος επαναπροσεγγίζει το θέμα των χαμηλών θερμίδων, επικεντρώνοντας στην πραγματική φυσική σχέση που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων τροφών και των βιολογικών αντιδράσεων που προκαλούν στο σώμα, μετά την λήψη τους.

Εμπνεόμενη η συγκεκριμένη φιλοσοφία από πολύ γνωστές μελέτες οι οποίες δείχνουν και επεξηγούν γιατί ορισμένοι λαοί προοδευμένων βιομηχανικά χωρών υποφέρουν κατά πολύ λιγότερο από παχυσαρκία και καρδιοαγγειακές παθήσεις σε σχέση με άλλες εκβιομηχανισμένες χώρες. Ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε σωστού & ισορροπημένου διατροφικού προγράμματος είναι ο Μεταβολισμός των γλυκιδίων (και όχι των λιπών και των πρωτεϊνών. Ακριβώς εδώ βρίσκεται το μυστικό της σωστής αντιμετώπισης των λειτουργιών του ανθρώπινου μεταβολισμού. Η λήψη των γλυκιδίων που σημαίνει έκκριση ινσουλίνης συνιστά τον κυριότερο διαιτητικό παράγοντα. Επιλέγοντας τα γλυκίδια από τον γλυκαιμικό τους πίνακα είναι πολύ πιθανόν να περιορίσουμε την έκκριση της ινσουλίνης και κατά συνέπεια να επιδράσουμε θετικά στην διαδικασία της απώλειας βάρους. Έπειτα οι κανόνες που αφορούν στην κατανάλωση λιπών και πρωτεϊνών, όπως αυτές ορίζονται , συντελούν στην βελτίωση της υγείας. Γνωρίζουμε ότι οι πρωτεΐνες διεγείρουν την έκκριση “γλυκογόνου”, μίας ορμόνης που οδηγεί έμμεσα στη μείωση των αποθεμάτων του σωματικού λίπους.

Ακολουθώντας λοιπόν την φιλοσοφία αυτή, εκτός από την μείωση του σωματικού βάρους επιτυγχάνεται συγχρόνως και μία σημαντική μείωση της Ολικής Χοληστερίνης και των Τριγλυκεριδίων. Η ευσαρκία και στην πιο σοβαρή της μορφή, η παχυσαρκία δεν υπάρχουν στην φύση. Δεν συναντάμε σχεδόν κανένα ίχνος της στο ζωικό βασίλειο, παρά μόνο στα κατοικίδια ζώα, όπου ο άνθρωπος βάζει ενεργά την σφραγίδα του

Στις πρωτόγονες κοινωνίες οι παχύσαρκοι γενικά σπάνιζαν. Μόνον μερικά σοβαρά προβλήματα υγείας κυρίως ορμονικής προέλευσης, μπορούσαν να εξηγήσουν την ύπαρξη μεμονωμένων περιπτώσεων. Στους επόμενους αιώνες η παχυσαρκία ήταν γενικά το πεδίο των προμηθευτών που είχαν το πλεονέκτημα, λόγω της αύξησης του βιοτικού επιπέδου, μίας πιο ραφιναρισμένης διατροφής. Αντίθετα με την κοινή λογική οι πλούσιοι παλιά ήταν πιο παχείς από τους φτωχούς, όχι γιατί έτρωγαν περισσότερο αλλά γιατί έτρωγαν διαφορετικά.Σήμερα αυτή η τάση έχει εντελώς ανατραπεί, μίας και στις λιγότερο ευνοούμενες κοινωνικές τάξεις συναντά κανείς τους παχύσαρκους, ενώ ανάμεσα στους πλούσιους συναντώνται οι πλέον αδύνατοι άνθρωποι.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα το πρόβλημα της σημερινής παχυσαρκίας θα ήταν σκόπιμο να την μελετήσουμε στη χώρα εκείνη που έλαβε διαστάσεις επιδημίας και σχεδόν εθνικής καταστροφής, τις Η.Π.Α. Εκεί το 68% των κατοίκων είναι υπέρβαροι (έναντι του 32% στην Δ, Ευρώπη) και το 22% είναι παχύσαρκοι (έναντι του 8% στην Δ. Ευρώπη).

Αν η Ιστορία μας απέδειξε ότι η παχυσαρκία ήταν παρεπόμενο του πολιτισμού (όπως στην περίπτωση της Αιγυπτιακής ή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), έτσι μπορεί να γίνει κατανοητό γιατί αυτό το φαινόμενο είναι κυρίως εμφανές σήμερα στις Η.Π.Α. Μήπως η χώρα αυτή δεν αντιπροσωπεύει, στην πραγματικότητα, το μοντέλο του πλέον προηγμένου πολιτισμού, αλλά ήδη άρχισε η φάση της παρακμής της;

Αν ρωτήσετε έναν από τους πολλούς 'ειδικούς' τον λόγο για τον οποίο η φύση μας προίκισε με “εμφανές υπέρβαρο”, εφ’ όσον τον έχετε διαβεβαιώσει ότι δεν τρώτε σχεδόν τίποτα, και έχετε κανονική φυσική δραστηριότητα, τότε δεν θα παραλείψει να σας αναφέρει, με χιούμορ, το επιχείρημα της “κληρονομικότητας”.

Αν ένας διατροφολόγος ή ειδικός διαιτολόγος δεν κατορθώσει να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος, μην περιμένετε σε καμία περίπτωση να κατηγορήσει την μέθοδο που ακολούθησε. Αν πραγματικά δεν τρώτε στα κρυφά αλλά ακολουθήσατε πιστά τις οδηγίες του, τότε, κατά την άποψή του, ο μόνος υπεύθυνος δεν είναι άλλος παρά η κακή σας κληρονομική προδιάθεση.

Είναι αλήθεια ότι η κληρονομικότητα στο φλέγον θέμα της παχυσαρκίας αποτελεί μία πάρα πολύ ισχυρή προδιάθεση, αλλά καμία φορά της αποδίδονται με ευκολία και ευθύνες ως δικαιολογία. Η κληρονομικότητα σε καμία περίπτωση δεν είναι τόσο μοιραία και τελεσίδικη όσο κάποιοι θα ήθελαν να σας την παρουσιάσουν.

Πριν από εκατό χρόνια δεν υπήρχαν παχύσαρκοι στην Αμερική, τουλάχιστον όχι περισσότεροι από άλλες ηπείρους. Έκτοτε σίγουρα κανείς δεν θα κατορθώσει να μας κάνει να πιστέψουμε ότι οι δεκάδες εκατομμύρια παχύσαρκοι του 1998 είναι οι απόγονοι μερικών σπανίων παχύσαρκων, που υπήρχαν κατ’ εξαίρεση τον δέκατο-όγδοο αιώνα και ότι αυτοί κληρονόμησαν την ευσαρκία από τους προγόνους τους.

Η πλειονότητα των αμερικάνων παχύσαρκων είναι σήμερα οι μαύροι. Πως αυτό μπορεί να αποδοθεί στην κληρονομικότητα τη στιγμή που οι αφρικανοί εξάδελφοί τους συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο αδυνάτων φυλών του κόσμου;

Επομένως κάτι πρέπει να συνέβη, λόγω του οποίου προοδευτικά επιβαρύνθηκε το μέσο σωματικό βάρος των αμερικάνων από γενιά σε γενιά, διότι το φαινόμενο αυτό είναι πολύ πρόσφατο και χρονολογείται μόνο εδώ και μερικές δεκαετίες.

Προφανώς λοιπόν, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών ευθύνεται για το φαινόμενο αυτό. Η κακές λοιπόν διατροφικές τους συνήθειες προοδευτικά τους οδήγησαν στο να αφομοιώσουν τους όρους μίας κακής κληρονομικότητας, κάτι που πλέον θα απεδείκνυε ότι ο κληρονομικός παράγων δεν υπάρχει εκ γενετής, δεν είναι δηλαδή έμφυτος αλλά επίκτητος (επίκτητη ή δευτερογενής κληρονομικότητα).

Ο δεύτερος λόγος που προτάθηκε γενικά από τους “ειδικούς” για να εξηγήσει την ευσαρκία και πολύ περισσότερο την παχυσαρκία, είναι η “πολυφαγία”. Με άλλα λόγια το συμπέρασμα που απορρέει από αυτή την διαπίστωση θα ήταν ότι “παχαίνει αυτός που τρώει πολύ”. Σας εξηγούν λοιπόν τότε με επιμονή ότι η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η καταναλωτική κοινωνία είναι τα δύο κυρίως αίτια που μετέτρεψαν τους συνανθρώπους μας σε “παραφουσκωμένους”. Επομένως, αν κοιτάξετε γύρω σας, θα πρέπει να ψάξετε πολύ για να βρείτε το μοντέλο του “χοντρού που τρώει όλη την ώρα”, όπως γενικά σας παρουσιάζεται σαν καρικατούρα στα διάφορα έντυπα ή στις ταινίες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.

Άντ’ αυτού δεν θα κάνατε άσχημα αν ψάχνατε στον στενό οικογενειακό ή επαγγελματικό σας κύκλο και ξετρυπώσετε το μοντέλο του παθολογικά λαίμαργου που όμως είναι απελπιστικά αδύνατος. Εκεί ίσως το κλισέ “τρώω πολύ άρα παχαίνω” ίσως αρχίσει να μην σας πολυπείθει..

Όταν ερωτούν σχετικά τους παχύσαρκους, εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις, παρατηρείται ότι το θερμιδικό ισοζύγιο των όσων τρώνε είναι απίστευτα χαμηλό. Άρα αυτό το παράδοξο δεν πρέπει να μας εκπλήσσει γιατί όπως θα έχουμε την ευκαιρία ν’ αποδείξουμε πιο κάτω, όσο περισσότερο χονδροί είναι οι άνθρωποι, τόσο πιο απελπισμένα μετράνε τις θερμίδες που καταναλώνουν.

Αν κάπου πέσει στα χέρια σας το μενού για την δεξίωση ενός γάμου που έγινε πριν από 60 - 80 χρόνια, θα εκπλαγείτε από την ποικιλία και την ποσότητα που κατανάλωναν στα γεύματα εκείνης της εποχής.

Εύκολα λοιπόν θα συμπεράνετε, κάτι βεβαίως που ήδη έχει αποδειχθεί, ότι στις μέρες μας πλέον το να είναι κανείς αδύνατος κοστίζει ακριβά… Οι “ειδικοί” τότε θα προσπαθήσουν να σας εξηγήσουν ότι τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι εργαζόταν πολύ περισσότερο χειρωνακτικά και κουραζόταν πολύ περισσότερο, και γι’ αυτό το λόγο χρειαζόταν περισσότερες θερμίδες. Επιπλέον περπατούσαν περισσότερο, δεν είχαν ασανσέρ και αυτοκίνητα και τα σπίτια τους δεν θερμαινόταν επαρκώς.

Ήταν πιθανόν αλήθεια για μερικούς, κυρίως στις πιο χαμηλές κοινωνικό-επαγγελματικές τάξεις, αλλά αν αναλύσουμε την κατάσταση της αστικής τάξης της εποχής, θα δεχθούμε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία ότι περπατούσαν περισσότερο από ευχαρίστηση παρά από ανάγκη, διασκέδαζαν περισσότερο χορεύοντας παρά καθήμενοι πίνοντας το ένα ποτό μετά το άλλο…Τα αυτοκίνητα σίγουρα δεν ήταν τόσο διαδεδομένα, αλλά σίγουρα δεν θα βρεθούν πολλοί που θα ισχυρισθούν ότι οι άνθρωποι πριν από 50 - 60 χρόνια διέσχιζαν την χώρα τους με τα πόδια, όπως πριν από μερικούς αιώνες.

Τα μεταφορικά μέσα και οι άμαξες της εποχής χρησιμοποιούντο πολύ περισσότερο απ’ ότι σήμερα τα μαζικά μέσα μεταφοράς. Σίγουρα ανέβαιναν σκάλες πιο συχνά, αλλά λόγω έλλειψης πολυωρόφων κτιρίων δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ιδιαίτερη επίδοση.

Όσο γιά τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης πρέπει ίσως να συμφωνήσουμε ότι όντως δεν είχε γενικευτεί, όπως τώρα στην αρχή του 21ου αιώνα, και όταν υπήρξε την χρησιμοποιούσαν με οικονομία. Ο πολιτισμός της σπατάλης και της ασυδοσίας δεν είχε ακόμα εμφανιστεί. Πρέπει επίσης να παραδεχθούμε ότι οι άνθρωποι τότε κυκλοφορούσαν πολύ πιο καλυμμένοι απ’ ότι σήμερα. Ο αριθμός των ρούχων που φορούσαν ήταν εντυπωσιακός ακόμα και το καλοκαίρι.

Το να ισχυριζόμαστε λοιπόν ότι οι σύγχρονοί μας είναι εύσαρκοι ή ακόμα παχύσαρκοι γιατί καταναλώνουν πολύ τροφή σε σχέση με την ενέργεια που καταναλώνουν δεν πείθει πλέον ιδιαίτερα. Να γιατί θα πρέπει να αναζητήσουμε αλλού την αιτία. Προφανέστατα η ενδημική παχυσαρκία των δυτικών πολιτισμών δεν μπορεί να είναι παρά το αποτέλεσμα της προοδευτικής παρεκτροπής από τις σωστές διατροφικές συνήθειες του παρελθόντος.

Το να χάσει κάποιος βάρος είναι μόνο η μισή επιτυχία. Θα πρέπει να μάθει στο σώμα του να το διατηρεί.

Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ.

Σύντομα Θα ζούμε κατά μέσο όρο 120 χρόνια...


Ο γηραιότερος άνθρωπος που έζησε ποτέ στην Ευρώπη ήταν η κα Jeanne Galment που έζησε συνολικά 122 χρόνια και 164 ημέρες. (1875 - 1998). Η μητέρα και ο πατέρας της έζησαν 86 & 94 χρόνια αντιστοίχως.
Οι πιο γνωστοί υπεραιωνόβιοι είναι:
• Jeanne Calment : 122 χρονών και 164 ημερών (1885 - 1998)
• Scigechiyo Izumi: 120 χρονών και 237 ημερών (1865 - 1986)
• Sarah Knauss: 119 χρονών και 97 ημερών (1880 - 1999)
• Marie Meilleur: 117 χρονών και 230 ημερών (1880 - 1998)
• Estella Jones: 117 χρονών και 229 ημερών (1881 - 1999)
• Tane Ikai: 116 χρονών και 175 ημερών (1879 - 1995)
• Carrie C. White: 116 χρονών και 88 ημερών (1874 - 1991)
• Janica Izikowska: 116 χρονών και 211 ημερών (1882 - 1998)

Βέβαια υπάρχουν μαρτυρίες και για βοσκούς στα υψίπεδα του Καυκάσου, οι οποίοι πλησίασαν ή και ξεπέρασαν τα 145 χρόνια. Δυστυχώς, όμως, για εμάς όλους που ασχολούμεθα με τη φυσιολογία της ανθρώπινης γήρανσης στην περιοχή εκείνη, όπως και σε άλλες αντίστοιχες περιοχές του πλανήτη, δεν κρατούνται αρχεία για τον προπερασμένο αιώνα και έτσι δεν μπορούμε, επίσημα και με ακρίβεια, να προσδιορίσουμε την ηλικία αυτών των ανθρώπων, και έτσι κρατούμε ως μοναδικό σημείο αναφοράς τις μαρτυρίες κοντινών τους ανθρώπων και την λογική. Αν αναλογιστούμε όμως πως δισέγγονο αυτού του ανθρώπου απεβίωσε στα 86 χρόνια του, ενώ ένας εγγονός του έζησε εργαζόμενος στα χωράφια μέχρι τα 99 του χρόνια και πέθανε από ατύχημα πέφτοντας με το τρακτέρ του σε γκρεμό όπως γύριζε σπίτι του μέσα σε μία χιονοθύελλα, αν συνδέσουμε το παζλ αυτό και λάβουμε υπ’ όψη τις συνθήκες που ίσχυαν εκείνη την εποχή, θα ανακαλύψουμε πως οι μαρτυρίες τόσο των ίδιων των υπεραιωνόβιων, όσο και των κοντινών τους ανθρώπων δεν είναι καθόλου υπερβολικές. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος ο οποίος απεβίωσε στην εξωπραγματική, για την επιστήμη, ηλικία των 145 ετών. Λεγόταν Sasha Sangalasvilli και γεννήθηκε 24 Φεβρουαρίου του 1851 και απεβίωσε την 26η Φεβρουαρίου του 1996. Τα τελευταία χρόνια ήταν σε αναπηρική καρέκλα λόγω οστεοπορωτικού κατάγματος στην λεκάνη.

Υπάρχουν 4 απόψεις σχετικά με το πόσο μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος


Η Άποψη Νο 1) Σε μία πρόσφατη συνάντηση κορυφαίων ακαδημαϊκών από τον τομέα της βιολογίας στο Los Angeles όλοι συμφώνησαν πως η πρόοδος στη βιολογία και στην κατανόηση της φυσιολογίας της γήρανσης ίσως μπορεί να επεκτείνει σημαντικά το προσδόκιμο ζωής για τον άνθρωπο. Οι επόμενες γενεές θα έχουν στη διάθεσή τους τεχνικές που θα τους επιτρέπουν να ξεπεράσουν τα 150 χρόνια και να φθάσουν, ίσως, τα 200. Βέβαια σε μία τέτοια περίπτωση τα πάντα θα αλλάξουν… όλα όσα γνωρίζαμε σχετικά με το πώς να ζήσουμε μία ζωή δεν θα ισχύει… τα πάντα θα είναι διαφορετικά. Πάντως, η ερώτηση που κυριαρχεί μεταξύ των επιστημόνων που ασχολούνται με τη φυσιολογία της γήρανσης δεν είναι το αν ο συγκεκριμένος στόχος είναι επιτεύξιμος, αλλά πότε θα είναι πλέον γεγονός.
Η Άποψη Νο 2) Αν η φυσιολογική, έως τώρα, πορεία της ανθρώπινης γήρανσης δεν τεθεί σε σχετικό έλεγχο, τότε οι για την τάσεις θνησιμότητα που παρατηρήθηκαν και καταγράφηκαν μεταξύ των ετών 1985 – 1995 θα παραμείνουν ίδιες, και παρ’ όλη την επαναστατική πρόοδο της βιολογίας και της ιατρικής το μέσο προσδόκιμο ζωής θα μπορούσε να μειωθεί, λόγω της επανεμφάνισης λοιμωδών ασθενειών, ή της δημιουργίας νέων ανθεκτικών ιών, ή λόγω φυσικών καταστροφών που θα οφείλονται στην συνεχιζόμενη καταστροφή του περιβάλλοντος. Σίγουρα είναι η πιο πεσιμιστική άποψη.
Η Άποψη Νο 3) Ο στόχος για έρευνα της κυτταρικής γήρανσης , δεν σχετίζεται σχεδόν καθόλου με το στόχο όλων των ερευνών πάνω στη βιολογία της γήρανσης.. Η συγκεκριμένη έρευνα δεν ασχολείται με το να γίνουμε όλοι μας αθάνατοι, κάτι που δεν είναι ούτε πολύ πιθανόν, τουλάχιστον με τις υπάρχουσες γνώσεις, αλλά ούτε καν επιθυμητό. Επιπλέον δεν στοχεύει στο να φρενάρει την πορεία της γήρανσης. Αν καταλάβουμε με αυτές τις έρευνες γιατί τα παλαιά κύτταρα είναι πιο επιρρεπή στις ασθένειες απ’ ότι τα νεαρά κύτταρα, και εφ’ όσον η γνώση αυτή εφαρμοστεί θα μπορούμε με πολύ μεγάλη άνεση να αυξήσουμε το μέσο όρο ζωής κατά 15 έως 20 χρόνια το πολύ. Όμως με τον τρόπο αυτό είναι σίγουρο πως θα πλησιάσουμε και θα ξεπεράσουμε τα 100 χρόνια ζωής . Από την Αμερικάνικη Ένωση για την Έρευνα της Γήρανσης (AFAR)
Η Άποψη Νο 4) Είναι κουτό να πιστεύει κάποιος πως είναι δυνατόν να σταματήσει η πρόοδος που επιτυγχάνεται μέρα με την μέρα με σκοπό την επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής των ανθρώπων, ή ακόμα και την “αθανασία”, αλλά είναι σίγουρο ότι οι άνθρωποι μπορούν να παράγουν πειστικές αντιρρήσεις σχετικά με αυτή την προσπάθεια. Καλό λοιπόν θα ήταν να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πως θα μπορούσαμε να ζήσουμε μία τέτοια ζωή με αξιοπρέπεια και δημιουργικότητα. (prof. Harris 2000).
Ποιες είναι οι προσδοκίες για εκείνους που είναι πάνω από 60, μέχρι το 2050; Σε παγκόσμιο επίπεδο η αναλογία για τους ανθρώπους πάνω από 60 θα αλλάξει από το 10% που ισχύει σήμερα στο 22% μέχρι το 2050, κάτι που είναι υψηλότερο και από αυτό που ισχύει στην Ευρώπη του σήμερα, και το οποίο θα εκτοξευθεί στο 34% στα επόμενα χρόνια, με την Ιαπωνία να έχει το ήμισυ του πληθυσμού της στα 60+ έτη. Στη Β. Αμερική η αναλογία των ανθρώπων πάνω από 60, στο σύνολο του πληθυσμού ήτα 16,4% το 1995 και μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει το 30% (Lutz et. al. 2001)
Ποια είναι τα ηθικά θέματα που θα προκύψουν από την πιθανή αύξηση του προσδόκιμου ζωής για τον άνθρωπο;
• Η οικονομία των γηραιών πληθυσμών
• Ο Υπερπληθυσμός
• Η αναπαραγωγή
• Ο ανταγωνισμός μεταξύ των γενεών για εργασία και ασφάλιση
• Ισότητα στη προστασία και προώθηση της υγείας

Η ανθρώπινη γήρανση και η χρηματοδότηση της σχετικής έρευνας. Ποιες τελικά είναι οι προοπτικές μας;
Το 1999 σε παγκόσμιο συνέδριο για την έρευνα της γήρανσης στο Seattle, ο καθηγητής μοριακής βιολογίας Robert Bradbury Ιδρυτής και Πρόεδρος της Aeiveos Corporation, σε εισήγησή του ανέφερε πως όλα τα χρήματα για την έρευνα πηγαίνουν στην καταπολέμηση των κυριοτέρων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, οι ασθένειες που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σύστημα, ο διαβήτης, το AIDS, το άσθμα, η ρευματοειδής αρθρίτις, κλπ. Ανέφερε πως περίπου το 2005 – 2008 είναι πολύ πιθανόν να χρησιμοποιηθεί η γενετική ανίχνευση πιθανών ασθενειών καθώς και οι μεταλλάξεις που οδηγούν σε αυτές , και έτσι οι ασθένειες αυτές, με τη βοήθεια ειδικών φαρμάκων ή γενετικών θεραπειών να αντιμετωπίζονται πριν εξελιχθούν και προκαλέσουν συγκεκριμένες βλάβες. Από τη στιγμή που οι σοβαρές ασθένειες αποκρυπτογραφηθούν όλο το βάρος της έρευνας θα πέσει στη μοναδική εναπομείνασα ασθένεια –το γήρας. Δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ θα πέσουν στη μελέτη της γήρανσης και θα φθάσουμε στο σημείο που η έρευνα και οι εφαρμοζόμενες τεχνολογίες θα τρέχουν με ταχύτερους ρυθμούς από την γήρανση. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Μα φυσικά η αύξηση του μέσου όρου του προσδόκιμου ζωής για τον άνθρωπο σε απεριόριστα επίπεδα. Θα ζουν οι άνθρωποι για πάντα; Όχι σαν βιολογικές μηχανές. Ο μέγιστος μέσος όρος ζωής θα προσδιορίζεται από το ποσοστό των ατυχημάτων που θα σχετίζονται με εγκεφαλικές βλάβες, που λόγω της σύστασης του εγκεφάλου από γκρίζα κύτταρα η επιδιόρθωσή του δεν είναι πάντα εφικτή. Εξαρτώμενος, λοιπόν, ο μέσος όρος ζωής από την συχνότητα των φυσικών καταστροφών, αλλά και των ατυχημάτων με αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, αεροπλάνα, τραίνα και πλοία, αλλά και την πιθανή αύξηση της συχνότητας των πολέμων, πολύ πιθανά να ξεπεράσει τα 10 χρόνια. Μήπως αυτά που πριν από 7 χρόνια ειπώθηκαν στην Αμερική έχουν αρχίσει να γίνονται πραγματικότητα, ή τουλάχιστον να προχωρούμε προς την πραγματοποίησή τους; Μήπως δεν είναι τυχαίο πως το 2005 άνοιξε το ασφαλιστικό συγχρόνως για όλη την Ε.Ε. Είναι μήπως τυχαίο πως τα όρια ηλικίας για την συνταξιοδότηση θα αυξηθούν;

Η ανθρώπινη απαίτηση για αθανασία

Οι άνθρωποι ονειρευόταν την αθανασία από τότε που οι πρωτόγονοι πρόγονοί μας συνειδητοποίησαν το αναπόφευκτο του θανάτου. Την τελευταία δεκαετία οι επιστήμονες πρόσθεσαν αρκετές δεκαετίες στο μέσο όρο ζωής του ανθρώπου (life span). Τις επόμενες δεκαετίες οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν κοντά στα 150 χρόνια και ίσως πέρα από αυτά.
Πόσο ζούμε τώρα;
Σίγουρα περισσότερο από ποτέ!! Το 1900 η ζωή παγκοσμίως ήταν σχετικά ταλαίπωρη, αλλά και μικρή, ακόμα και στην Αμερική ή την Ευρώπη. Την εποχή εκείνη το προσδόκιμο ζωής για τους άνδρες ήταν 48 χρόνια και για τις γυναίκες 46 χρόνια. Μόνο το 4% των αμερικάνων και το 7% των ευρωπαίων ήταν πάνω από 65 ετών. Σήμερα, στις προηγμένες χώρες ο μέσος όρος ζωής έχει φθάσει για μεν τους άνδρες τα 76 χρόνια, για δε τις γυναίκες τα 80 χρόνια. Στην Ευρώπη περίπου 30 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν υπερβεί τα 86, ενώ πάνω από 280.000 έχουν φθάσει τα εκατοστά γενέθλιά τους Υπολογίζεται (μέσω υπολογισμών και προοπτικής προβολής) πως με τα σημερινά μόνον δεδομένα οι άνθρωποι εκείνοι που θα είναι εκατό ετών και άνω θα ξεπερνούν τα 6,5 εκατομμύρια μέχρι το 2050. (Charlotte Mueller, N. York Mount Sinai medical Center).
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι άνθρωποι ξεκίνησαν να σπρώχνουν τα όρια του θανάτου όλο και μακρύτερα από τότε που ξεκίνησε η επανάσταση στις επιστήμες και ειδικά στη βιολογία που, σε τελευταία ανάλυση, είναι ο καθοδηγητικός μοχλός της ιατρικής επιστήμης. Οι άνθρωποι, κυριολεκτικά αφανιζόταν κατά εκατομμύρια από διάφορες επιδημίες. Από το 1800 και μετά αυτό άρχισε να αλλάζει με την εφεύρεση διαφόρων εμβολίων, αλλά και με την εφεύρεση της πενικιλίνης από τον Pasteur. Οι άνθρωποι, σιγά σιγά χάρις στην ραγδαία πρόοδο της ιατρικής απέφευγαν τον θάνατο από μία απλή σκωληκοειδίτιδα, ή σπασίματα οστών, ή κατά την διάρκεια της προσπάθειάς τους να γεννηθούν. Όλα αυτά, καθώς και η γνώση περί της διατροφής κλπ. έχουν επιτύχει στο να εκτοξεύσουν το προσδόκιμο ζωής σε τέτοια επίπεδα περισσότερο τα τελευταία 100 χρόνια, απ’ ότι τα τελευταία 200.000 χρόνια.
Γιατί γερνάμε; Οι Βιολόγοι έχουν επεξεργαστεί τέσσερις κυρίως θεωρίες σχετικά με τους μηχανισμούς γήρανσης του ανθρώπου.
1. Η πρώτη, αλλά και επικρατέστερη υποστηρίζει πως γερνάμε γιατί οξειδωνόμαστε, δηλαδή με απλά λόγια σκουριάζουμε, λόγω των τοξινών που εισβάλουν στο σώμα μας μέσω της διατροφής αλλά και πολλών άλλων παραγόντων που σχετίζονται με την μόλυνση του περιβάλλοντος, την υπεριώδη ακτινοβολία, το φυσικό, και το ψυχολογικό στρες.
2. Η νεύρο-ορμονική θεωρία που υποστηρίζει με πολλές τεκμηριωμένες έρευνες, πως, όπως γερνάμε το ορμονικό μας σύστημα και αρκετά άλλα όργανα παύουν να λειτουργούν σωστά και έτσι δεν είναι σε θέση να προσδώσουν στο σώμα τις απαραίτητες ποσότητες ορμονών και άλλων απαραιτήτων ουσιών που ουσιαστικά διατηρούν το σώμα δυνατό και υγιές.
3. Η γενετικά ελεγχόμενη θεωρία υποστηρίζει πως το ανθρώπινο DNA είναι προγραμματισμένο για τον θάνατο μόλις ο άνθρωπος εκπληρώσει το Δαρβίνειο πεπρωμένο του δημιουργώντας απογόνους ή ξεπεράσει τα 40 χρόνια.
4. Η θεωρία των ελευθέρων ριζών εστιάζει στα άτομα που τους λείπει ένα ηλεκτρόνιο (τα άζευτα άτομα) οι οποίες παράγονται ως υποπροϊόντα από την κυτταρική καύση σε κυτταρικό επίπεδο, ή αλλιώς της μεταβολικής πέψης της τροφής. Οι ελεύθερες ρίζες προκειμένου να αποκτήσουν το ηλεκτρόνιο που τους λείπει επικάθονται σαν μαγνήτες στις κυτταρικές μεμβράνες για να “κλέψουνε το ηλεκτρόνιο που τους λείπει. Με αυτόν τον τρόπο τα κύτταρα καταστρέφονται και αν οι επιθέσεις είναι πολλές έχουμε βιολογική γήρανση. Αν οι επιθέσεις είναι τόσο δυνατές που τα κύτταρα αδυνατούν να< ακολουθήσουν σε σχέση με την ανανέωσή τους τότε επέρχεται ο θάνατος. Εκτός των κυτταρικών μεμβρανών οι ελεύθερες ρίζες προκαλούν βλάβες και στο DNA.

Ποια από τις 4 αυτές θεωρίες είναι η σωστή;
Η σύγχρονη θεωρία περί της ανθρώπινης γήρανσης από πλευράς φυσιολογίας περιλαμβάνει και τις τέσσερις προαναφερθείσες θεωρίες. Μπορεί η βιολογία και οι άλλες επιστήμες να ποδηγετήσουν τη γήρανση; Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής (National Institute of Health) απεφάνθη πως θα είναι δύσκολο να επιμηκύνουμε το μέσο όρο ζωής πέρα των 120 που αποτελούν ένα σχετικά εύκολο στόχο. Από την άλλη πλευρά ο Steven Austad από το βιολογικό τμήμα του πανεπιστημίου του Idaho είναι πεπεισμένος πως μπορούμε να φθάσουμε τα 150. Ερευνητές από το βιολογικό τμήμα του πανεπιστήμιου του Cambridge αλλά και γερμανοί βιολόγοι από το ερευνητικό ινστιτούτο Max Planck είναι κατά πολύ πιο αισιόδοξοι.
Υπολόγισαν πως όποιος γεννήθηκε μετά το 1840, όποια χρονιά και αν ήταν αυτή έζησε, γενικά, 3 μήνες περισσότερο από εκείνους που γεννήθηκαν τον προηγούμενο χρόνο!! Η συγκεκριμένη τάση είναι τόσο γραμμική που κατά το βρετανικό περιοδικό Science που αποτελεί την πιο απίστευτη κανονικότητα σχετικά με βιολογική επιστημονική παρατήρηση που παρατηρήθηκε ποτέ…Η μαθηματική προοπτική σχετικά με την μέση διάρκεια ζωής δεν φαίνεται να έχει μία μέγιστη τιμή –ένα maximum. Αυτό οδήγησε πολλούς επιστήμονες που ασχολούνται με τη φυσιολογία της γήρανσης να θέτουν τα ανώτερα όρια στα 500 ή ακόμα και στα 1000 χρόνια, πράγμα που πλησιάζει την αιωνιότητα.
Είναι αυτή η κοινή άποψη;
Όχι. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι υπάρχει συγκεκριμένο όριο στην μακροζωία που ονομάζεται το «όριο Heyflick» (ή the Heyflick limit). Βασίζεται στις παρατηρήσεις του κυτταροβιολόγου Dr Leonard Heyflick, ο οποίος υποστηρίζει πως βάσει παρατηρήσεών του σε καλλιέργειες κυττάρων, τα ανθρώπινα κύτταρα αδυνατούσαν να αναπαραχθούν πάνω από 50 φορές. Στο σημείο αυτό οι δύο πλευρές του διπλού έλικα του DNA τους παρουσίαζε βλάβες στις άκρες του, όπως η σόλα ανοίγει στο παπούτσι και μια οπή χάσκει, και παράγονται καρκινογόνα, ή γενικά κύτταρα με βλάβες.. Είναι το χρονικό σημείο εκείνο που το σώμα χάνει την ιδιότητα της αυτοεπισκευής του. Με αυτό το σκεπτικό ο Heyflick πιστεύει ότι υπερβολική επιμήκυνση του προσδόκιμου της ζωής δεν θα υπάρξει ούτε για εμάς, ούτε για τα παιδιά μας.
Μπορεί το όριο να επιμηκυνθεί;
Πιθανότατα ναι μέσω της μαγείας της γενετικής μηχανικής, της διορατικότητας της μοριακής βιολογίας και της ορθολογιστικότητας της πυρηνικής βιολογίας. Όλοι γνωρίζουμε υπερήλικες που καπνίζουν σαν φουγάρα, πίνουν σαν σφουγγάρια και τρώνε συνεχώς μεζεδάκια, και δεν γυμνάστηκαν ποτέ. Πως, λοιπόν, έφθασαν σε μία τέτοια ηλικία; Πάρα πολλές μελέτες έχουν δείξει πως τα γονίδια παίζουν έναν ξεκάθαρο και κυρίαρχο ρόλο στη ρύθμιση της γήρανσης, αλλά και της μακροζωίας. Το 1993 ξεκίνησε ένα ερευνητικό πρόγραμμα με την ονομασία «Μελέτη υπεραιωνόβιων » της Νέας Αγγλίας “New England Centenarian Study” στο οποίο μπήκαν σε συνεχή παρακολούθηση 2092 συγγενείς 1ου και 2ου βαθμού 444 ατόμων που έφθασαν τα 100. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στα πεπραγμένα της Εθνικής Ακαδημίας Ερευνών της Αμερικής. Η έρευνα απέδειξε πως τα αδέλφια υπεραιωνόβιων έχουν 8 έως 17 φορές περισσότερες πιθανότητες να φθάσουν στα 100 σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Σίγουρα είναι ενδιαφέρον να αποδεικνύεται αυτό που για χρόνια υποστήριζαν οι πατεράδες και οι παππούδες μας.
Πως λειτουργεί ένα γονίδιο μακροζωίας (long-age gene);
Μπλοκάροντας τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Πρόπερσι, ο Dr Jackob Moskovits από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, δημοσίευσε μία εργασία< όπου παρουσίαζε ένα ειδικό γονίδιο με την κωδική ονομασία MsrA. Ο J. Moskovits είχε ανακαλύψει πως ποντίκια με το συγκεκριμένο γονίδιο ζούσαν κατά μέσο όρο 40% περισσότερο απ’ ότι ποντίκια χωρίς αυτό, διότι το συγκεκριμένο γονίδιο τα προστάτευε από τις οξειδωτικές βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και μετάλλων. Αυτή η ανακάλυψη, έγραψε το περιοδικό Science ίσως μας οδηγήσει σε μία νέα κοσμοθεωρία, όπου η γήρανση, ή και ο θάνατος ακόμα, δεν θα είναι αναπόφευκτα γεγονότα. Μπορούν τα περίφημα αρχέγονα κύτταρα (stem cells) να βοηθήσουν;
Στην πορεία της ανθρωπότητας για μία πραγματική μακροζωία τα περίφημα αρχέγονα κύτταρα από τον νωτιαίο μυελό εμβρύων και από τον πλακούντα, αποτελούν το βαρύ πυροβολικό της συγκεκριμένης προσπάθειας. Τα αρχέγονα κύτταρα δεν πρόλαβαν να εξελιχθούν σε νευρικά, μυϊκά, καρδιακά ή κύτταρα άλλων ιστών. Τα συγκεκριμένα κύτταρα επιτρέπουν στις σαύρες να ξαναφτιάξουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα την κομμένη ουρά τους και οι άνθρωποι να δημιουργούν καινούριο δέρμα και να επουλώνουν μικρές πληγές. Τα αρχέγονα κύτταρα έχουν την ικανότητα να μετεξελίσσονται σε κάθε είδους κύτταρο. Σε αντίθεση με τα απλά κύτταρα και τη θεωρία του Heyflick τα αρχέγονα κύτταρα μπορούν να αναπαραγάγονται σχεδόν απεριόριστα.
Πως μπορούν, λοιπόν, να μας βοηθήσουν, ώστε να ζήσουμε μέχρι τουλάχιστον τα 120 χρόνια;
Αν οι επιστήμονες ελέγξουν την ανάπτυξη των αρχεγόνων κυττάρων θα μπορούσαν να επιδιορθώσουν άρρωστα σώματα με τον ίδιο τρόπο που ένας μηχανικός επισκευάζει ένα παλαιό αυτοκίνητο –τοποθετώντας ολοκαίνουργια και πλήρως λειτουργώντα ανταλλακτικά. Μπορούν να εφαρμοσθούν στην θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με την γήρανση, όπως ο καρκίνος, το Πάρκινσον, το Αλτσχάιμερ, ο διαβήτης, το εγκεφαλικό, η οστεοπόρωση, η ρευματοειδής αρθρίτις, κλπ. Η μεταμόσχευση αρχέγονων κυττάρων είναι μόνον η αρχή –το πρώτο βήμα. Ολόκληρα όργανα θα μπορούσαν να δημιουργηθούν από αυτά τα κύτταρα εκτός σώματος, όπως καρδιά, ήπαρ, νεφρά, κλπ. Έτσι οι άνθρωποι που νοσούν δεν θα περιμένουν, πλέον, με αγωνία τον δότη εκείνον που θα τους χαρίσει μία νέα ζωή. Θα μπορούν να επισκεφθούν το σχετικό “μαγαζί” και να< αγοράσουν ένα καινούργιο ανταλλακτικό. Πως μεγαλώνουν αυτά τα όργανα;
Ο ευκολότερος τρόπος είναι η εκτροφή ειδικά για αυτή τη δουλειά ζώων που θα μπορούν να φέρουν τα μοσχεύματα. Τα γουρούνια για παράδειγμα είναι ιδανικά για τη δουλειά αυτή διότι τα όργανά τους έχουν περίπου το ίδιο μέγεθος και τις λειτουργίες των αντίστοιχων ανθρώπινων. Ερευνητές απ’ όλο τον προηγμένο κόσμο προσπαθούν να αλλάξουν γενετικά γουρούνια ώστε να μην παράγουν ένα συγκεκριμένο σάκχαρο με την ονομασία “alpha-1,3,-γαλακτόζη” που συναντάται σε πολλά είδη ζώων, και είναι υπεύθυνη για την απόρριψη των μοσχευμάτων από τον άνθρωπο, τα οποία μοσχεύματα προέρχονται από ζώα. Η κλωνοποίηση ανθρωπίνων ιστών είναι ακόμα ένα μεγάλο θέμα. Επιστήμονες από το περίφημο κέντρο Advanced Cell Technologies, που δημιούργησαν το πρώτο ανθρώπινο έμβρυο-κλώνο ασχολούνται σήμερα με την κλωνοποίηση νεφρών αγελάδας, από αρχέγονα κύτταρα. Αυτό θα επιτρέψει, πλέον, στους επιστήμονες να παράγουν όποιο όργανο επιθυμούν από αρχέγονα κύτταρα. Θα μπορούν να παράγουν από τένοντες μέχρι ήπαρ ή καρδιές. Τα επόμενα χρόνια ο όρος “μεταμόσχευση οργάνων” θα αλλάξει με τον νέο όρο “αναζωογόνηση οργάνων”
Θα μπορούσαμε έτσι να δίναμε τέλος στο Θάνατο;
Όχι. Αυτές οι τεχνικές θα θεράπευαν πολλές ασθένειες αλλά δεν θα εξαφάνιζαν τις αιτίες που καθορίζουν την πορεία της γήρανσης. Σίγουρα πάντως θα επιμήκυναν σημαντικά το μέσο όρο ζωής. Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι απίστευτα πολύπλοκος –πολύ πιο πολύπλοκος από οποιαδήποτε μηχανή Η ζωή μέχρι τα 120 χρόνια φαντάζει πολύ κοντά, σε αντίθεση με την αθανασία που φαντάζει απίθανο όνειρο.
Τι θα συμβεί στο μέλλον;
Μέχρι το 2040 θα υπάρχουν 3 ειδών άνθρωποι:
Οι σύγχρονοι: που θα είναι δυνατότεροι, ομορφότεροι και που θα ζουν πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο
Οι φυσικοί: που θα αρνούνται τις νέες τεχνολογίες και θα σκέφτονται ίσως πιο ρομαντικά.
Και οι υπόλοιποι: ...που θα είναι πολύ φτωχοί για να έχουν επιλογή.

Σχετική Βιβλιογραφία Harris , J. (2000) Intimations of Immortality. Science, 288 (7 April), 59 Kolata, Gina (March 9, 1999) Pushing limits of the human life span NYT Science Times Lutz, W., Sanderson, & Scherbov, S. The end of world population growth. Nature. 412, (August 2) 543 - 545 Olsshansky, S. J., Carnes, B. A. and Desesquelles, A. Prospects for human longevity. Science, 291 (23 Feb. 1491 - 1492)